Περιέχει βιβλιογραφία

...Κι άμα μιλάει -κι ας χιονίζει ακόμα-, γίνεται μονομιάς πολλή ζέστα Γιάννης Ρίτσος (για τον Άρη Βελουχιώτη) Για τα όσα συνέβησαν στα μαύρα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου ξοδεύτηκαν σελίδες επί σελίδων με τη μορφή προσωπικής μαρτυρίας, ιστορικής έρευνας, αλλά και μυθιστορηματικής αφήγησης. Κι όμως, συγγραφείς της νεότερης γενιάς συνεχίζουν να γράφουν για εκείνα τα χρόνια - γιατί; Η απάντηση που μου έδωσε γνωστός συγγραφέας σε σχετική συζήτηση, είναι ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν ιστορίες και από τις δύο πλευρές που δεν έχουν ειπωθεί είτε εσκεμμένα - γιατί είναι πολιτικά άβολες-, είτε επειδή χάθηκαν μέσα στη δίνη των ακραίων γεγονότων - αλλά δεν ξεχάστηκαν. Μια τέτοια ιστορία εκείνης της εποχής που δεν έχει ειπωθεί ακόμα φέρνει στο φως -με όχημα βέβαια τη μυθοπλασία-, το βιβλίο του Νικόλαου Αραπάκη ''Το δίκιο''. Μέσα από το χρονικό μιας οικογένειας της Καλαμάτας, που τα παιδιά της ''φυλλορροούν'' το ένα μετά το άλλο από τα δεινά του πολέμου και της εμφύλιας σύρραξης, ο συγγραφέας αφηγείται με δύναμη και συγκινησιακή φόρτιση το ανθρώπινο δράμα εκείνων που βρέθηκαν, θέλοντας και μη, ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά και επέλεξαν, ή αναγκάστηκαν να επιλέξουν, πλευρά. Οι περιπέτειες και τα βάσανα του κεντρικού ήρωα του βιβλίου, του Μηνά, που βγήκε στο βουνό και πολέμησε με τον ΕΛΑΣ για την απελευθέρωση αλλά και για να εκδικηθεί για τα αδικοχαμένα -από τους Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών-, αδέρφια του, προσθέτουν ένα ακόμα κομμάτι στο αιματοβαμμένο παζλ εκείνης της ιστορικής περιόδου: όταν όχι μόνο χάθηκε μια ολόκληρη γενιά στην Ελλάδα, αλλά επιπλέον τα πολιτικά μα και τα ανθρώπινα πάθη -καθώς και οι προσωπικές αντιδικίες που βρήκαν τότε πρόσφορο έδαφος-, οδήγησαν σε πράξεις τόσο διεστραμμένες, ώστε αδυνατείς να πιστέψεις ότι συνέβησαν. Με γλώσσα απλή και στρωτή, ''κεντημένη'' με χαρακτηριστικές μεσσηνιακές φράσεις και λέξεις και με ένα ρυθμό αφήγησης που εναλλάσσεται σωστά και μετρημένα από τη γρήγορη και αγωνιώδη δράση (ειδικά στις σκηνές μάχης) στις λυρικές περιγραφές και από τη φρίκη στην ομορφιά, ο Αραπάκης μιλά ντόμπρα και σταράτα για τα όσα συνέβησαν, με πυξίδα όχι το ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο, αλλά το γνήσιο συναίσθημα. Οι ήρωές του είναι άνθρωποι της βιοπάλης που αγωνίζονται για την επιβίωσή τους σ' έναν κόσμο που έχει απωλέσει κάθε λογική και κάθε πολιτισμό - και αυτό που έχει απομείνει ως τελευταίο όριο είναι η προσωπική αξιοπρέπεια και η στοιχειώδης ανθρωπιά. Και από τις πολλές, δυνατές σκηνές του βιβλίου επιλέγω να αναφερθώ, για προσωπικούς λόγους, στα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν στον Μελιγαλά: έχοντας κατά το ήμισυ καταγωγή από τη Μεσσηνία, συμβαίνει να έχω ακούσει από μεγαλύτερους εντελώς αντικρουόμενες απόψεις για τις ακρότητες που έγιναν εκεί - διαβάζοντας το βιβλίο, μπόρεσα να διαμορφώσω, για πρώτη φορά, μια σαφή εικόνα και να καταλάβω πώς έφτασαν τα πράγματα σε τέτοιες αγριότητες... ''Το Δίκιο'' είναι ένα βιβλίο που θα σας ξεβολέψει από το κλίμα της καλοκαιρινής ραστώνης - άλλωστε, το να ζητάς το δίκιο σου είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε όταν αγωνίζεσαι ''για το δίκιο του κόσμου'', είναι πάντοτε δύσκολη υπόθεση. Με το χέρι στην καρδιά, όμως, σας προτείνω να το διαβάσετε και όχι μόνο γιατί είναι ένα καλό βιβλίο της σύγχρονης, ελληνικής πεζογραφίας. Αλλά και γιατί, όταν όλες οι ιστορίες εκείνης της σκοτεινής περιόδου ειπωθούν και διαβαστούν, όσοι χάθηκαν θα έχουν βρει επιτέλους το δίκιο τους και τη θέση τους στην τοιχογραφία της Ιστορίας.